GÜLLER DİYARI

Her şehrin kendine has bir sembolü ve kokusu vardır. Isparta denilince akla ilk gelen elbette gül olacaktır. Isparta'da yağ gülü üretimi 1888 yılında başlar. İlk gül yağı imalatıda 1892'senesinde Müftüzade İsmail Efendi tarafından yapılır. Gülün işletilmesinde geçip giden yıllar, teknolojik gelişmeleri de beraberinde getirir. Bundan 112 sene önce gülyağı ve gülsuyu olmak üzere iki çeşit ürün imal edilen gülden bugün 38 farklı ürün yapılarak satışa sunuluyor. Isparta ile bütün gülün tarihi 1880 li yıllara kadar uzanır. Yağ gülünü Anadolu'ya 1870 li yılların başında Bulgaristandan gelen göçmenler getirir. Isparta da yağ gülü üretimi ise Anadolu'ya gelişinden 18 yıl sonra başlar. Gül Isparta'ya yaklaşık 150 yıl önce Yalvaç'tan Isparta'ya gelip yerleşen Müftüzade İsmail Efendi tarafından dikilir. O tarihe kadar Isparta Ovasında ekilip dikilen ürünlerin hiçbir gelir getirmediğini gören İsmail Efendi yeni ve gelir getirecek ürünler bulmak için Burdur, Denizli ve Çal gibi komşu yöreler bir araştırma gezisine çıkar. Bu yörelerde halkın geçiminin büyük bir kısmını göçlükten sağladığını gören Müftü Zade İsmail Efendi, gülcülüğün büyük alanlarda yapıldığı takdirde iyi para getireceğini düşünerek harekete geçer. Müftü Zade İsmail Efendi, 30 dönüm toprak alır ve tamamına gül fidanları diker. Yeni dikilen gül fidanlarının 3-4 yıl sonra en iyi ürünü vereceğini bilen gülcü İsmail Efendi, daha üçüncü verimli yılı gelmeden gül yağı ve gülsuyu çıkarmak içinde gerekli olacak araçları temin eder. İsmail Efendi, araç gereçlein bir kısmını Isparta da yaptırırken bir kısmını da Bulgaristan'dan bizzat getirir. Güllerin dikiminin üzerinden 4 yıl geçer ve bütün gözler İsmail Efendi nin üzerindedir. Halk yolda, sokakta, kahvede, handa ve gitiği, heryerde onu izler. Dördüncü yılının sonunda İsmail Efendi eline geçen fırsatı iyi değerlendirir. Binbir güçlükle üretmeyi başardığı katıksız arı gülyağı ve gülsularını değerinde satarak borçlarını öder. Elinde kalan parayla da 30 dönümlük gül bahcesini 50 dönüme çıkarır. İsmail Efendi'nin kazancını gören şehir halkı topraklarının gül yetiştirmeye çok elverişli olduğunu anlar ve böylece Ispartayla tarihi başlar. Isparta'da ilk olarak 1892 tarihinde "imbik" adı verilen basit ve ilkel kazanlarda üretilmeye başlanan gülyağı uzun yıllar bu metotla imal edilir. Köy tipi gülyağı üretimi olarak da bilinen metot Mustafa Kemal Atatürk'ün 6 mart 1930 tarihinde Isparta ziyareti sırasında verdiği talimat uyarınca değiştirilir. İhtisat vekaleti tarafından modern gülyağı fabrikasının 1935 yılında kurulması sonucu köy tipi üretimin yerini byük ölçekli sanayi tipi imalata bırakır. Yağgülü ilk üretildiği tarihlerde sadece yağı ve suyu için tercih ediliyordu. At sırtında getirilen ilk fidanlardan elde edilen ürünlerin ihracatı ise yok denilecek kadar azdı. Üretilen gülyağları ancak iç pazarda tüketiliyordu. Yıllar birbirini kovaladı ve gelişen teknolojiyle birlikte yenilenen üretim tesisleri, farklı ürünlerin imalatını mümkün hale getirdi. Gülyağı ve suyundan sonra gülkonkreti, gül losyonu, gül sabunu, gül kremi, v.b. pek çok mal üretilmeye başlandı. 2002 senesine kadar 6 olan ürün yerini yelpazesini yapılan çalışmalarla 38'e çıkardıklarını belirten Gül, Gülyağı ve Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği "Gülbirlik" Genel Müdürü Bolat Tamer, Türkiye'nin birçok yerine ürün satışı yaptıklarını belirtiyor. Gülbirlik, Fransız ve İsviçre firmalarıyla işbirliği içinde çalışmalarını sürdürüyor. Bu çerçevede geçtiğimiz sezon dört Fransız kozmetik firması 2500 kilo gülyağı tüketti. Çin, geçtiğimiz yıl içerisinde gül üretimine başlamasına rağmen gül yağı ihracatının yüzde 70'ine Türkiye cevap veriyor. Gülbirlik, yılda ortalama 500 kilo gülyağı üretimi ile pazarın lideri.