BENGİ

Balıkesir'in Türkiye'de değil, bütün dünyada tanınması ünlü BENGİ oyunu sayesindedir. Bundan dolayıdır ki Balıkesir'de Bengi'nin ve bu oyunu adeta şiir gibi oynayan Bengicilerin çok özel bir önemi vardır. Kelime anlamı "sonu olmayan, ebedi" demek olan benginin izlerini İslamiyet öncesi Göktürkler dönemine kadar götürmek mümkündür. Türk tarihinin ilk yazılı kaynakları olan Orhun Kitabeleri, Göktürkler tarafından ebedi taş anlamında "Bengü Taş" olarak adlandırılmıştır. Bengi kelimesiyle ilgili olarak bir de rivayet vardır. Bu rivayete göre Türkler Orta Asya'dan Anadolu'ya gelirken düşmanlarıyla mücadele ederek, savaşarak vuruşa vuruşa gelmişler. Bu mücadele esnasında öldürdükleri düşmanın başında durur ve "BENĞİ!.." diye nara atarlarmış. Bu durum bir gelenek halinde, yiğitlik gösterisi olan ünlü bengi oyununda sürdürülmüştür. Bengi oyunu oynanırken bir ara oyunda kısa bir kesinti olur. Bu kesinti sırasında zeybekler tozluklarını, feslerini, poşularını ve kuşaklarını kontrol etme ve düzeltme fırsatını bulurlar. Bu kısa kesinti sırasında bir şiir okunur ki bu şiir, oyunun Atatürk ile ne kadar özdeşleştiğinin bir kanıtıdır. Şiirin tamamı şöyledir: ŞANLI EFEM Ey gönlüm kâbesi sevimli Anadolu Her tüten ocağında şeref şan dolu Arslanlar yatağıdır memleketin Ege'si Ruhlara gıda verir mor cepkenli efesi Hey Anadolu'nun Marmara'sı Ege'si Dalga dalga şavkıdı Edremit'in körfezi Bilmem bir büyü mü var toprağında taşında On binlerce efem sınırının başında Gördük efelerini İstiklâl Savaşı'nda Tarihlere sığmaz ki kazandığım zaferler Sarsılmaz bir imanla sana bağlı gönüller Eypalası parlayan devirler açan efem Ey gözleri nur dolu şimşekler çakan efem Manisa Dağları'na efem yaraşır hey Mavi gözler semalara karışır Kısrak sırtı bizimdir Aydın'ın doruğu efe ocağı hey Rüzgâr eser efemin köyüne Oynasın hele bir gör düğün yerinde Bastıkça çürür virane gibi sarsılır yer Şan üstüne şan yarat ki efem Bu millet bunu bekler Balıkesir Ovası'nın bağı var bostanı var Pamukçu Efesi'nin ünü var destanı var Arslan Efe'm çete olmuş Ata'dan fermanı var Davul vursun, klarnet çalsın Çifte kazan kaynasın Mor kadife sırma cepken efelerin oynasın